“Hoofdpijn, en wat nu?”
Hoofdpijn? U bent er vast bekend mee. Dan weet u vast hoe vervelend dit kan zijn. Hoofdpijn uit zich verschillend en komt in meerdere vormen voor. Volgens de International Headache Society kunnen we spreken van vier primaire soorten hoofdpijn: tension-type headache (spanningshoofdpijn), migraine, trigeminale autonome cefalalgie (clusterhoofdpijn) en overige primaire hoofdpijnstoornissen. (9) Als fysiotherapeuten houden wij ons voornamelijk bezig met het meest voorkomende type primaire hoofdpijn: spanningshoofdpijn (7,12). In dit stuk wordt verder ingegaan op spanningshoofdpijn.
Ontstaansmechanismen van hoofdpijn
Het precieze ontstaansmechanisme achter spanningshoofdpijn is nog onduidelijk. Op het moment van schrijven worden perifere pijnmechanismen, genetische kenmerken en omgevingsfactoren als psychologische en centrale factoren als mogelijke oorzaken gegeven. (2,8,10,11)
Ook het ontstaansmechanisme van migraine is tot op heden moeilijk verklaarbaar. Wel wordt in de NHG-richtlijn aangehaald dat vasculaire functiestoornissen en neurogene dysfunctie migraine gedeeltelijk kunnen verklaren. (1) Bij ongeveer 60% van de vrouwen komt de migraine voor rond de menstruatie. Hierbij wordt de oestrogeenonttrekking als mogelijk uitlokkende factor gezien. (5)
Verschijningsvormen
Spanningshoofdpijn wordt gekenmerkt door periodes van hoofdpijn, meestal aan beide zijden van het hoofd, drukkend of trekkend van aard en van milde tot matige intensiteit. De hoofdpijn kan minuten tot dagen aanhouden. De pijn verergert niet bij routinematige fysieke activiteit en wordt niet geassocieerd met misselijkheid. Wel kan er sprake zijn van of licht- of geluidsgevoeligheid. (9)
Migraine wordt gekenmerkt door ten minste vijf aanvallen van hoofdpijn die 4 tot 72 uur aanhouden, meestal aan één zijde van het hoofd, pulserend van aard en van matige tot ernstige intensiteit. Klachten kunnen verergeren door of het vermijden van routine fysieke activiteit. Tijdens de hoofdpijn is ook één van de volgende kenmerken aanwezig. Personen hebben last van misselijkheid en/of braken of hebben last van licht- en geluidsgevoeligheid. (9)
Behandeleffectiviteit
Om klachten te verminderen kan worden gekozen om te behandelen middels fysiotherapie, manuele therapie en dry needling. (4,6) Uit onderzoek is gebleken dat multimodale behandeling meer effectief is dan elke opzichzelfstaande therapie. Echter is het niet uitgesloten dat unimodale behandeling geen effect heeft op de vermindering van hoofdpijn. (3) Tevens is uit onderzoek gebleken dat klachten ontstaan bij migraine effectief bestreden kunnen worden door manuele therapie. (4)
